У Інстытуце гісторыі НАН Беларусі прайшоў круглы стол "Гістарычны шлях Савецкай Беларусі".

У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук прайшоў круглы стол «Гістарычны шлях Савецкай Беларусі», прысвечаны 105-годдзю абвяшчэння Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі, якое адзначаецца 1 студзеня. Разам з вучонымі ў ім прынялі ўдзел палітычныя і грамадскія дзеячы, прадстаўнікі музеяў, бібліятэк, ВНУ і школ, грамадскіх арганізацый. Такі прадстаўнічы склад удзельнікаў сведчыць пра важнасць гэтай тэмы ў сучасным грамадстве. Намеснік кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Ігар ЛУЦКІ адзначыў, што з абвяшчэннем Савецкай Беларусі наш народ атрымаў шанц на суверэнны шлях.

У Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі нядаўна прэзентавалі першы том Збору твораў Кузьмы Чорнага ў 12 тамах. У мерапрыемстве ўзялі ўдзел вучоныя, пісьменнікі, настаўнікі.

У Доме літаратара прайшоў круглы стол «Шляхі вялікіх выпрабаванняў», прысвечаны Дню народнага адзінства. Яго арганізатарамі выступілі Саюз пісьменнікаў Беларусі, Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук, Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы.

У Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа прайшоў фестываль дзіцячай кнігі «Міхасёвы прыгоды». Калі адгуло дзіцячае свята, музей ператварыўся ў дыскусійную пляцоўку. Пры ўдзеле Аб'яднанага інстытута праблем інфарматыкі НАН Беларусі прайшоў круглы стол, на якім разглядалася пытанне стварэння энцыклапедыі Якуба Коласа.

Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук сабраў вучоных з Беларусі, Расіі, Абхазіі, Прыбалтыкі і носьбітаў традыцыйнай культуры на ІІІ Міжнародным форуме даследчыкаў беларускай казкі і міфалогіі.

Сёння архівы перасталі быць толькі месцам, дзе захоўваюцца гістарычныя крыніцы. Вялікая ўвага ўдзяляецца папулярызацыі дакументальнай спадчыны, яе алічбоўцы і стварэнню праектаў, якія дапамагаюць большай колькасці людзей знаёміцца з рознымі старонкамі гісторыі нашай краіны. Напрыклад, на сайце «Архівы Беларусі» створаны раздзел «Дакументальны летапіс Беларусі». Як паведаміў дырэктар Нацыянальнага архіва Андрэй Дземянюк, да рэалізацыі дадзенага праекта далучыліся навуковыя супрацоўнікі Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Дух творчасці ў народа існаваў, існуе і, я перакананы, будзе існаваць. Без гэтага няма адчування паўнаты жыцця, заўважае дырэктар музея стражытнабеларускай культуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Барыс Лазука. Пра культуру і традыцыі - размова з навукоўцам.

Адбыўся міжнародны семінар «Захаванне нематэрыяльнай культурнай спадчыны краін СНД у кантэксце глабальных выклікаў». Галоўныя задачы семінара, які сабраў даследчыкаў у галіне аховы нематэрыяльнай культурнай спадчыны краін СНД, — пошук шляхоў захавання здабыткаў, якія стагоддзямі назапашваліся народам, пашырэнне рэгіянальнага супрацоўніцтва ў галіне іх захавання і папулярызацыі, што будзе спрыяць падтрымцы культурнай разнастайнасці і развіццю міжкультурнага дыялогу. Загадчыца аддзела фалькларыстыкі і культуры славянскіх народаў Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Таццяна Валодзіна прывяла прыклад, як няведанне пэўных абрадаў можа пагражаць іх знікненню.

Сёння Вайсковыя могілкі — адзін з самых старых сталічных некропаляў, якія захаваліся. Часам назва можа ўводзіць у зман — насамрэч чырвонаармейцаў тут пахавана толькі каля 40 працэнтаў. Проста ў ХХ стагоддзі могілкі былі пры вайсковым шпіталі — адсюль і іх назва. Можна зладзіць не адну пазнавальную лекцыю, распавядаючы пра тое, колькі знакавых асоб, пісьменнікаў жыло побач з могілкамі, ці пра тое, чыім месцам спачыну яны сталі. Напрыклад, тут знаходзіцца пахаванне грамадскага і палітычнага дзеяча, гісторыка, вучонага, першага прэзідэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Усевалада Ігнатоўскага.

У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук штогод праходзіць міжнародная канферэнцыя «Вынікі археалагічных даследаванняў на тэрыторыі Беларусі». Даследчыкі распавядаюць пра вынікі сваіх прац, знаходкі, згадваюць працы папярэднікаў, уздымаюць актуальныя пытанні, звязаныя з вывучэннем гісторыі. Галоўны навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага грамадства Інстытута гісторыі НАН Беларусі Алена Калечыц распавяла пра першабытную стаянку Юравічы.

У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук штогод праходзіць міжнародная канферэнцыя «Вынікі археалагічных даследаванняў на тэрыторыі Беларусі». Даследчыкі распавядаюць пра вынікі сваіх прац, знаходкі, згадваюць працы папярэднікаў, уздымаюць актуальныя пытанні, звязаныя з вывучэннем гісторыі. Наш карэспандэнт пабыла на гэтым форуме археолагаў і сабрала самыя цікавыя факты.

Ужо стала добрай традыцыяй кожную вясну збіраць у ратушы даследчыкаў, якія дзеляцца сакрэтамі з мінулага жыцця горада. У Год гістарычнай памяці абмяркоўваліся пытанні, звязаныя пераважна з гісторыяй Мінска ў ХVІІ-ХVІІІ стагоддзях падчас дзеяння на беларускіх землях Магдэбургскага права. Так, навуковы супрацоўнік аддзела спецыяльных гістарычных даследаванняў Інстытута гісторыі НАН Беларусі Надзея Палтаржыцкая распавядала пра ўнікальныя старажытныя крыніцы — магістрацкія кнігі.

У нашай краіне вядзецца работа па стварэнні Беларускага фальклорна-этналінгвістычнага атласа. Гэтае ўнікальнае выданне дазволіць больш даведацца пра культуру і традыцыі, светаўспрыманне нашага народа, убачыць, на якіх тэрыторыях пашыраныя пэўныя ўяўленні. За доўгія годы экспедыцый у архіве Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі назбіралася багата фальклорных запісаў з розных куткоў краіны.

У прэамбуле Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь са змяненнямі і дапаўненнямі, якія выносяцца на рэферэндум, дадаецца такая каштоўнасная ўстаноўка, як самабытнасць. Які сэнс сучасныя гісторыкі ўкладаюць ў гэтае слова? Якія напрацоўкі стаяць за такім канстытуцыйным пасылам? Чаму важна ведаць гісторыю з глыбіні вякоў і чым пагражае страта гістарычнай інфармацыі? З такімі пытаннямі «Звязда» звярнулася да кандыдата гістарычных навук, рэктара Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь Вячаслава Даніловіча, які ў сваёй прамове не раз згадаў Акадэмію навук Беларусі.

Бабруйскі мастацкі музей створаны на базе выставачнай залы Мастацкага фонду БССР, які дзейнічаў з 1976 года. Установа мае багатую калекцыю агатаў, а на асобнай вітрыне прадстаўлены найбольш рэдкія камяні свету. Падобнай калекцыяй сёння могуць пахваліцца толькі музей геафака БДУ і музей інстытута геалогіі НАН Беларусі.

Падведзены вынікі літаратурнага конкурсу «Беларускі салавей», ініцыіраванага Нацыянальнай бібліятэкай. Сярод удзельнікаў журы - вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Анатоль Трафімчык.

Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа ДНУ «Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры» НАН праводзіць шэраг мерапрыемстваў, прысвечаных 100-годдзю Інстытута беларускай культуры: круглыя сталы, прэзентацыі, сустрэчы вучоных са студэнтамі. Адзін з круглых сталоў, што прайшоў ў Інстытуце мовазнаўства, быў прысвечаны выдатнаму лінгвісту, супрацоўніку Інбелкульта Пятру Бузуку і набыткам нацыянальнай лінгвагеаграфіі. У хуткім часе з працамі вучоных Інбелкульта можна будзе азнаёміцца ў інтэрнэце. Супрацоўнікі Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі ўжо перавялі многія з іх у лічбавы фармат.

У Музеі старажытнабеларускай культуры ствараецца ўнікальная экспазіцыя, прысвечаная духоўнай спадчыне нашага народа. Скульптуры, абразы іканастасаў і алтароў, царкоўнае адзенне, літургічныя прадметы знаёмяць з культурнай спадчынай праваслаўнай, каталіцкай і ўніяцкай канфесій. У экспазіцыі можна ўбачыць старажытныя абразы, якія за стагоддзі існавання пацвердзілі сваю выключную сілу. Часам дырэктар Музея старажытнабеларускай культуры Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Барыс Лазука, прапануе маладым наведвальнікам проста спыніцца перад абразамі. Пастаяць, памаўчаць, падумаць.

У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі быў прэзентаваны чатырохтомны раман-эпапея выдатнага казахскага пісьменніка, буйнога вучонага, акадэміка і грамадскага дзеяча Мухтара Аўэзава "Шлях Абая", перакладзены на беларускую мову.

У Дзяржаўным музеі гісторыі беларускай літаратуры адкрылася літаратурна-дакументальная выстаўка «Залатая раніца беларускага адраджэння», прысвечаная гістарычнаму перыяду, знакаваму для гісторыі, літаратуры, адукацыі і культуры Беларусі. Як заўважыў вядучы навуковы супрацоўнік аддзела беларускай літаратуры ХХ-ХХІ стагоддзя Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы НАН Беларусі Анатоль Трафімчык, літаратура 1920–1930 гадоў доўгі час замоўчвалася, сёння яна даследавана мала.

Не стала вядомага беларускага археолага, гісторыка, доктара гістарычных навук, прафесара, заслужанага дзеяча навукі Беларусі, галоўнага навуковага супрацоўніка аддзела археалогіі Сярэдніх вякоў і Новага часу Інстытута гісторыі НАН Беларусі Вольгі Мікалаеўны Ляўко.

Пытанні, звязаныя з магчымасцямі міжнароднага і трансгранічнага турызму, выкарыстаннем сучасных тэхналогій і патэнцыялу гісторыка-культурнай спадчыны, краязнаўчых даследаванняў, пошукам новых альтэрнатыў былі ўзнятыя на першай Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі «Перспектывы развіцця турызму ў сучасных умовах: сусветныя тэндэнцыі і рэгіянальныя кантэксты», арганізаванай Дэпартаментам па турызме Міністэрства спорту і турызму Беларусі, Нацыянальным агенцтвам па турызме сумесна з Нацыянальнай акадэміяй навук.

Новы турыстычны маршрут «Дарогамі Палескага Загароддзя» быў прэзентаваны ў рамках выязнога семінара, які правялі Нацыянальнае агенцтва па турызме і Упраўленне спорту і турызму Брэсцкага выканаўчага камітэта, дзе прысутных азнаёмілі з турыстычным патэнцыялам Драгічынскага, Іванаўскага і Пінскага раёнаў. На маршруце можна пабачыць мясціны, дзе засталіся рэшткі Тараканскага манастыра. Вучоныя НАН вывучалі мясцовы царкоўны жывапіс.

Казка мае неацэннае значэнне для фарміравання любові да Радзімы, да роднай беларускай мовы і нацыянальнай культуры, заўважыў падчас адкрыцця ІІ Міжнароднага форуму даследчыкаў беларускай казкі акадэмік—сакратар Аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Аляксандр Каваленя. І ў наш час народная казка не страчвае свайго значэння, і служыць яна не толькі дзецям, пра што ў сваіх выступленнях гаварылі даследчыкі з Беларусі, Расіі, Украіны, Балгарыі, краін Балтыі і іншых.

Менавіта казка вучыць маленькага чалавека адрозніваць дабро і зло, хвалявацца за іншых, любіць прыроду, знаёміць з законамі і правіламі паводзін. «Казка развівае высакародную душу беларускага народа, мае неацэннае значэнне для фарміравання любові да Радзімы, да роднай беларускай мовы і нацыянальнай культуры», — заўважыў падчас адкрыцця ІІ Міжнароднага форуму даследчыкаў беларускай казкі акадэмік — сакратар Аддзялення гуманітарных навук і мастацтваў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Аляксандр Каваленя. І ў наш час народная казка не страчвае свайго значэння, і служыць яна не толькі дзецям, пра што ў сваіх выступленнях гаварылі даследчыкі з Беларусі, Расіі, Украіны, Балгарыі, краін Балтыі і іншых.

100 гадоў таму ў цяплушцы — таварным вагоне Якуб Колас разам з жонкай, сынамі і двума козамі вяртаўся на радзіму, якую яго сям’я вымушана была пакінуць у сувязі з ваеннымі падзеямі. У 1920-ыя гады ў Мінску на базе Навукова-тэрміналагічнай камісіі пачаў працу Інстытут беларускай культуры. Колас быў яго дзейным супрацоўнікам. А ў 1928 годзе, калі Інбелкульт быў рэарганізаваны ў Беларускую Акадэмію навук, Колас зацверджаны яе правадзейным членам, а з 1929 віцэ—прэзідэнтам (на гэтай пасадзе ён працаваў да апошніх дзён жыцця).

Толькі рукапісаў самога паэта ў калекцыі музея Янкі Купалы — 561 адзінка захоўвання. Прадметам № 1 стаў верш «Мая доля». Гэта першы напісаны па-беларуску верш паэта (у ліпені 1904 года, калі яшчэ не было ў песняра псеўданіма, твор падпісаны «І. Луцэвіч»). Нядаўна адкрыўся «сакрэт» гэтага музейнага прадмета. Супрацоўнікі Інстытута літаратуразнаўства НАН Беларусі рыхтавалі да выдання збор твораў Янкі Купалы. Іх зацікавіла, чаму верш размяшчаецца на заклееных лістках. Калі рэстаўратары знялі прыклееную паперу, убачылі яшчэ адзін верш — «Аб кабеце».

У межах кампаніі «Захаваем Палессе» рыхтуецца намінацыйная заяўка на прыданне Прыпяцкаму Палессю статусу аб'екта сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Намеснік дырэктара па навуковай рабоце Інстытута эксперыментальнай батанікі Дзмітрый Грумо развянчаў міф пра тое, што не створана інфраструктура для турызму ў лясной гаспадарцы.

У пачатку 1950-х гадоў Вярхоўны Савет БССР даручыў Акадэміі навук зрабіць экскіз адметнага нацыянальнага сцяга. Справа ў тым, што да і пасля Вялікай Айчыннай вайны сцягі рэспублік, якія ўваходзілі ў склад Савецкага Саюза, адрозніваліся толькі назвамі, што змяшчаліся на чырвоных палотнішчах. З уваходжаннем Украіны і Беларусі ў склад ААН неабходна была новая сімволіка.

Драўляны і гліняны посуд, маляваныя дываны, мэбля, прылады для вырабу абутку, абразы, ручнікі, калаўрот, верацяно, калыскі... Рэчы з асірацелых хат... Іх удалося адшукаць у адселеных пасля аварыі на ЧАЭС вёсках. Сёння іх можна ўбачыць на выстаўцы «Пакінутая зямля», прымеркаванай да 35-годдзя аварыі на Чарнобыльскай АЭС, якая адкрылася ў Нацыянальным гістарычным музеі. За дзесяцігоддзе Інстытутам мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору Нацыянальнай акадэміі навук было зладжана 22 экспедыцыі, даследчыкам удалося выратаваць каля дзвюх тысяч помнікаў этнаграфіі і народнай творчасці.

На працягу года будзе завершаны буйны праект па выданні першага навуковакаментаванага збору твораў Янкі Брыля. У Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі былі прэзентаваны першыя шэсць тамоў.

Пошукі адказаў на хвалюючыя пытанні, звязаныя з самавызначэннем беларускага народа, яго гісторыяй і фарміраваннем дзяржаўнасці працягваюцца. У Інстытуце гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі прайшла міжнародная навуковая канферэнцыя «Рыжскі мір 1921 года ў лёсе беларускага народа».

Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі сумесна з Акадэміяй кіравання пры Прэзідэнце правялі маштабную навуковую канферэнцыю, прысвечаную стагоддзю заключэння Рыжскага міру. Дзясяткі вучоных абмяркоўвалі пытанні, звязаныя з тым, якія перадумовы былі ў Савецка-польскай вайны і як заключэнне дадзенага пагаднення паўплывала на лёс беларускага народа.

Энцыклапедыст, заснавальнік беларусазнаўства, навуковага айчыннага мовазнаўства і літаратуразнаўства, этнограф, фалькларыст, дыялектолаг, славіст, адзін з аўтараў статута Інстытута беларускай культуры, кіраўнік камісіі па стварэнні Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, педагог і рэктар Варшаўскага ўніверсітэта, акадэмік расійскай і чэшскай Акадэмій навук, дырэктар Музея антрапалогіі і этнаграфіі... Заслугі Яўхіма Карскага можна пералічваць доўга. Як заўважыла падчас «круглага стала» загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі Вераніка Курцова, якія б яго працы мы ні называлі, усе яны вельмі каштоўныя не толькі для нацыянальнага мовазнаўства, але і для ўсѐй нацыянальнай культуры.

Энцыклапедыст, заснавальнік беларусазнаўства, навуковага айчыннага мовазнаўства і літаратуразнаўства, этнограф, фалькларыст, дыялектолаг, славіст, адзін з аўтараў статута Інстытута беларускай культуры, кіраўнік камісіі па стварэнні Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, педагог і рэктар Варшаўскага ўніверсітэта, акадэмік расійскай і чэшскай Акадэмій навук, дырэктар Музея антрапалогіі і этнаграфіі... Заслугі Яўхіма Карскага можна пералічваць доўга. Навуковая спадчына Я. Ф. Карскага — 1052 асабістыя працы і 18 публікацый у суаўтарстве. І як заўважыла падчас «круглага стала», прысвечанага 160-годдзю выдатнага вучонага і 100-годдзю Інбелкульта, загадчык аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі Вераніка Курцова.

Гэтыя манускрыпты ствараліся з XVІ стагоддзя татарамі, якія пасяліліся на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага. Спачатку кітабамі называлі асобны від літаратуры, а пасля згаданым тэрмінам даследчыкі сталі абазначаць наогул усю рукапісную спадчыну татараў Вялікага Княства Літоўскага і іх нашчадкаў. Зноў да кітабаў навукоўцы звярнуліся пасля Другой сусветнай вайны, тут ужо — дзякуючы рабоце прафесара Віленскага ўніверсітэта Антона Антановіча. Дарэчы, у Цэнтральнай навуковай бібліятэцы НАН Беларусі ёсць кніга з аўтографам гэтага вучонага, якую ён падпісаў для Пятра Глебкі.

Сучасная беларуская літаратурная мова, самабытная і адна з высокаразвітых славянскіх моў, з'яўляецца неад'емным скарбам народа, які выяўляе прыналежнасць чалавека да той ці іншай нацыі, — сцвярджаюць навукоўцы. Пытаннямі станаўлення, развіцця і нармалізацыі літаратурнай мовы займаецца Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук.

Знаёміцца з рознымі прафесіямі сёння можна нават з малодшага школьнага ўзросту. Былыя палацы піянераў перасталі быць месцамі, дзе дзеці выключна малююць, танцуюць ці спяваюць. Сёння там хлопчыкі і дзяўчынкі атрымліваюць разнастайныя сучасныя веды. У сталіцы юныя даследчыкі могуць займацца на базе Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

У Нацыянальным гістарычным музеі адкрылася незвычайная выстаўка, якая не толькі знаёміць з рарытэтамі, але і сведчыць, што здабыткі продкаў могуць уплываць на сучасных творцаў. Праект «Беларускі касцюм: мінулае і сучасны дызайн» паказвае, якую важную ролю ў папулярызацыі нацыянальнай культуры адыгрываюць рэчы. Дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук, доктар гістарычных навук, акадэмік Аляксандр Лакотка заўважыў, што традыцыйнае мастацтва з'яўляецца невычэрпнай крыніцай.

Як за некалькі гадзін прайсці ўсю Беларусь, пабываць на Мінскім моры і на Нарачы, патрапіць на берагі Нёмана і Заходняй Дзвіны, забрацца на Ашмянскае і Навагрудскае ўзвышшы? Для гэтага трэба толькі наведаць самы незвычайны музей Мінска, «Парк камянёў», што знаходзіцца ва Уруччы. Не ўсе ідэі ў музеі былі рэалізаваныя. Тут планавалася яшчэ паставіць скульптуру маманта. Дарэчы, пабачыць косткі мамантаў можна ў Геалагічным музеі, што знаходзіцца побач з паркам камянёў. Ён размешчаны ў будынку Навукова-практычнага цэнтра па геалогіі. Музей створаны на базе калекцыі Інстытута геахіміі і геафізікі НАН Беларусі, РУП «Белгеалогія» і Рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства «Беларускі навукова-даследчы геолагаразведачны інстытут».

Як за некалькі гадзін прайсці ўсю Беларусь, пабываць на Мінскім моры і на Нарачы, патрапіць на берагі Нёмана і Заходняй Дзвіны, забрацца на Ашмянскае і Навагрудскае ўзвышшы? Для гэтага трэба толькі наведаць самы незвычайны музей Мінска, «Парк камянёў», што знаходзіцца ва Уруччы. Не ўсе ідэі ў музеі былі рэалізаваныя. Тут планавалася яшчэ паставіць скульптуру маманта. Дарэчы, пабачыць косткі мамантаў можна ў Геалагічным музеі, што знаходзіцца побач з паркам камянёў. Ён размешчаны ў будынку Навукова-практычнага цэнтра па геалогіі. Музей створаны на базе калекцыі Інстытута геахіміі і геафізікі НАН Беларусі, РУП «Белгеалогія» і Рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства «Беларускі навукова-даследчы геолагаразведачны інстытут».

Як за некалькі гадзін прайсці ўсю Беларусь, пабываць на Мінскім моры і на Нарачы, патрапіць на берагі Нёмана і Заходняй Дзвіны, забрацца на Ашмянскае і Навагрудскае ўзвышшы? Для гэтага трэба толькі наведаць самы незвычайны музей Мінска, што знаходзіцца ва Уруччы.

У межах сумеснага праекта Нацыянальнага архiва Рэспублiкi Беларусь i Нацыянальнай бiблiятэкi падрыхтавана электроннае дакументальнае выданне «Зводкi i спецпаведамленнi кiруючых органаў партызанскага руху ў Беларусi: 1942 год». Супрацоўнiк Iнстытута гiсторыi НАН Беларусi Анатоль Крыварот расказвае, чым быў складаны 1942 год i чаму кiраўнiцтва СССР надавала сапраўды вялiкае значэнне партызанскаму руху.

Сучасны горад «падкідвае» шмат магчымасцяў для знаёмстваў і самаразвіцця. Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы — адно з такіх месцаў, дзе можна ўзбагачацца ведамі не толькі пра жыццё і творчасць класіка, але і наогул пра традыцыі і культуру нашага народа. Нядаўна тут прайшла вечарына, прысвечаная... беларускім красуням. Між іншым, у філіяле музея Янкі Купалы «Акопы» на Лагойшчыне сёлета з'явілася алея з бэзу сорту «Паўлінка». Дрэўцы былі пасаджаны на Дзень нараджэння класіка ў межах сумеснага праекта музея з Батанічным садам Нацыянальнай акадэміі навук.

19-20 лістапада ў Інстытуце філасофіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі пройдзе V Міжнародная навуковая канферэнцыя «Інтэлектуальная культура Беларусі: духоўна-маральныя традыцыі і тэндэнцыі інавацыйнага развіцця», прымеркаваная да Сусветнага дня філасофіі (ён адзначаецца 19 лістапада).

У тым выглядзе, у якiм Крэўскi замак дайшоў да нашых часоў, яго немагчыма было б уратаваць, упэўнены вядучы навуковы супрацоўнiк Iнстытута гiсторыi НАН Беларусi, пастаянны кiраўнiк раскопак у Крэве Алег Дзярновiч.

У Нацыянальным гістарычным музеі пачынае працаваць выстаўка «Археалагічны помнік: фіксацыя мінулага ў мінулым». Сёння праца па пошуку прадметаў і вяртанні апошніх у навуковы ўжытак праводзіцца на базе Нацыянальнага гістарычнага музея і Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Беларускiя вучоныя не толькi займаюцца навуковымi даследаваннямi, але i ўдзяляюць шмат увагi папулярызацыi новых ведаў.

«Ванечка», «Лідзія», «Надзея», «Віктар», «Лёлік», «Біянка», «Вера», «Святлана», «Гаўрыіл», «Вераніка», «Ілья», «Аркадзія», «Цімур», «Асоль», «Алёшанька», «Назарый», «Атос», «Араміс», «Чарлі»... Не, гэта не імёны кіношных герояў ці малых у дзіцячым садку. Гэта назвы сартоў вінаграду, якія паспяхова растуць у Беларусі — іх я выпісвала падчас выстаўкі, што праводзілася летась у Самахвалавічах.